လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီ၏ (၅၉) ကြိမ်မြောက်အစည်းအဝေးကာလအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ဆုံးဖြတ်ချက်အဆိုမူကြမ်း အတည်ပြုချမှတ်ခဲ့ခြင်းအပေါ် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရပ်တည်ချက်

(၇-၇-၂၀၂၅ ရက်)

လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီ၏ (၅၉)ကြိမ်မြောက်အစည်းအဝေးကာလအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံအရေးကိစ္စနှင့်စပ်လျဉ်းသည့် ဆုံးဖြတ်ချက်အဆိုမူကြမ်းအမှတ် A/HRC/59/L.21 (နှုတ်ဖြင့်ပြင်ဆင်ချက်) ကို  ၄-၇-၂၀၂၅ ရက်တွင် မဲမခွဲဘဲ အတည်ပြုချမှတ်ခဲ့သည်။ ယင်းအဆိုမူကြမ်းကို အစ္စလာမ်မစ်ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ (အိုအိုင်စီ)ကိုယ်စား ပါကစ္စတန်က တင်သွင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် အခြေခံမူများကို ဆန့်ကျင်ချိုးဖောက်ထားသည့် ယင်းအဆိုဆုံးဖြတ်ချက်အား ပြင်းပြင်းထန်ထန် ကန့်ကွက်သည်။ 

ဆုံးဖြတ်ချက်အဆိုတင်သွင်းသူများသည် မြန်မာနိုင်ငံနှင့်ပတ်သက်ပြီး အမျိုးမျိုးသော အပ်ကြောင်းထပ်နေသည့် ယန္တရားများကို ဖွဲ့စည်းဖော်ဆောင်လျက်ရှိသော်လည်း ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းအခြေအနေများအားလုံး၏ အရင်းခံအကြောင်းရင်းကို အသိအမှတ်ပြုခြင်း သို့မဟုတ် ဆန်းစစ်လေ့လာခြင်း မရှိခဲ့ကြောင်း တွေ့ရသည်။  Aqa Mul Mujahhindin ခေါ် ARSA လက်နက်ကိုင် အကြမ်းဖက်အဖွဲ့က ၂၀၁၆ ခုနှစ်နှင့် ၂၀၁၇ ခုနှစ်တို့တွင် ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မောင်တောမြို့နယ်ရှိ ရဲကင်းနှင့် ရဲစခန်းဒါဇင်ပေါင်းများစွာအပြင် နယ်မြေခံတပ်ရင်းဌာနချုပ်တစ်ခုကို တိုက်ခိုက်ခဲ့မှုကြောင့် ရခိုင်၊ ဟိန္ဒူ နှင့် မွတ်ဆလင်များအပါအဝင် အပြစ်မဲ့ပြည်သူ ရာနှင့်ချီ၍ အသက်ဆုံးရှုံးခဲ့သည်။ ထို့ပြင် အဆို ဆုံးဖြတ်ချက်တွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံရှိ ဒုက္ခသည်စခန်းများရှိ နေရပ်စွန့်ခွာဘင်္ဂါလီများအပေါ် ARSA၏ ရက်စက်စွာ သတ်ဖြတ်မှု၊ ခြိမ်းခြောက်မှုနှင့် ပုံစံမျိုးစုံဖြင့် အကြမ်းဖက်ကျူးလွန်ခဲ့မှုတို့ကို လစ်လျူရှုပြီး ထည့်သွင်းဖော်ပြရန် ပျက်ကွက်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ယင်းဆုံးဖြတ်ချက်အဆိုသည် ပြဿနာတစ်ရပ်အား ဘက်လိုက်မှုမရှိ တရားမျှတစွာ ဖြေရှင်းရန် ရည်ရွယ်ချက်မရှိဘဲ အကျိုးကြောင်းမညီညွှတ်သော တောင်းဆိုချက်များကို နိုင်ငံရေးအရဖိအားပေးပြီး လိုက်လျောမှုပြုစေရန် ရည်ရွယ်ထားကြောင်း သက်သေထင်ရှားနေသည်။ 

ဆုံးဖြတ်ချက်တွင် အခြေအမြစ်မရှိသည့် အချက်များကို မူတည်ပြုစုထားသည့် အစီရင်ခံစာများနှင့် စွပ်စွဲချက်များအား ရည်ညွှန်းကိုးကားထည့်သွင်းဖော်ပြထားသည်ကို တွေ့ရသည်။ ဥပမာအားဖြင့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလမှ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလအတွင်း မြန်မာအစိုးရက ကုလသမဂ္ဂအေဂျင်စီများနှင့် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများအား ခရီးသွားလာမှုအကြိမ် ၁,၅၀၀ ကျော်နှင့် သံရုံးများမြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒေသအသီးသီးသို့ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ အကူအညီပေးရန် ခရီးစဉ် ၃၀၈ ကြိမ်ကျော်ကို ခွင့်ပြုပေးခဲ့သည့်အချက်ကို လုံးဝထည့်သွင်းထားခြင်းမရှိပေ။ ထို့ပြင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၈ ရက်တွင် လှုတ်ခတ်ခဲ့သည့် ပြင်းထန်သည့်ငလျင်အပြီး ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့အစည်းနှင့် ဆက်စပ်အဖွဲ့အစည်းများမှ ဝန်ထမ်း ၉၀ ကျော်ကို ပြည်ဝင်ဗီဇာများ ထုတ်ပေးခဲ့သည်ကို အသိပေးလိုသည်။ ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံ ဆုံးဖြတ်ချက်အမှတ် (၄၆/၁၈၂) တွင် လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာအကူအညီများကို ထိခိုက်သည့် နိုင်ငံ၏ သဘောတူခွင့်ပြုချက်ဖြင့် ထိုနိုင်ငံ၏ ပန်ကြားချက်အပေါ် အခြေခံပြီး ပေးအပ်ဆောင်ရွက်ရမည်ဆိုသည့် အချက်ကို ပြန်လည်ရည်ညွှန်းအသိပေးအပ်ပါသည်။ 

AA အကြမ်းဖက်အဖွဲ့၏ တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွာသူများပြန်လည်လက်ခံရေးလုပ်ငန်းစဉ်သည် နှောင့်နှေးလျက်ရှိသည်။ မြန်မာအစိုးရအနေဖြင့် လုံခြုံရေးအခြေအနေများ ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာသည်နှင့် နှစ်နိုင်ငံသဘောတူညီချက်များအရ စိစစ်အတည်ပြုပြီးသူများအားလုံးကို ပြန်လည်လက်ခံရန် အသင့်ရှိကြောင်း ထပ်လောင်းအတည်ပြုသည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၃၁ ရက်အထိ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အားဝန်ကြီးဌာနမှ စိစစ်အတည်ပြုပြီးသူ ၂၇၄,၀၉၃ ဦးအနက် ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် နေထိုင်ခဲ့ကြောင်း အထောက်အထားဖြင့် အတည်ပြုနိုင်သူ ၁၉၄,၁၇၅ ဦးရှိသည်။ ဤအချက်အလက်များနှင့်ပတ်သက်သည့် အသေးစိတ်တွေ့ရှိချက်များကို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဘက်သို့ ပေးပို့ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ 

မြန်မာနိုင်ငံသည် ၁၉၈၂ ခုနှစ်၊ မြန်မာနိုင်ငံသားဥပဒေပါ သတ်မှတ်ချက်များနှင့် ကိုက်ညီသူများကို နိုင်ငံသားအဆင့်အတန်း ပေးအပ်လျက်ရှိသော်လည်း နိုင်ငံတော်၏ဥပဒေနှင့် သမိုင်းမှတ်တမ်း အထောက်အထားများတွင် မည်သည့်အခါကမျှ မရှိခဲ့သော “ရိုဟင်ဂျာ” ဆိုသည့် လုပ်ကြံဖန်တီးထားသော အသုံးအနှုန်းကို အသိအမှတ်မပြုကြောင်း အလေးအနက် ထပ်လောင်းပြောကြားလိုသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေးလုပ်ငန်းစဉ်နှင့် အုပ်ချုပ်မှုဆိုင်ရာဖွဲ့စည်းပုံလုပ်ငန်းစဉ်များတွင် ဘာသာရေး၊ လူမျိုးရေးမရွေး နိုင်ငံသားများပါဝင်မှုကို ကန့်သတ်ထားခြင်း မရှိပါ။ ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းခြင်းသည် အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်နိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းတရားစီရင်ပိုင်ခွင့်အာဏာအတွင်း၌သာ ကျရောက်သည့်အတွက် ဆုံးဖြတ်ချက်အဆိုတွင် ပါဝင်သည့် တောင်းဆိုချက်ကို လက်ခံနိုင်မည် မဟုတ်ပါ။

မြန်မာနိုင်ငံအရေးကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလမှ ၂၀၂၇ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလအထိ ၁ နှစ်အတွင်း အစီရင်ခံစာ ၃ စောင်၊ နှုတ်ဖြင့်အစီရင်ခံမှု ၁ ခုနှင့် မဟာမင်းကြီး၏ အပြန်အလှန်ဆွေးနွေးမှု ၃ ခုကို မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာလွတ်လပ်သောစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးယန္တရား (IIMM) ဆိုသည့် ယန္တရားနှင့်အတူ ပေါင်းစပ်အပြန်အလှန်ဆွေးနွေးပွဲအဖြစ် နည်းလမ်းသစ်တီထွင်ခဲ့ပြီး၊ ကောင်စီ၏ အစည်းအဝေးတိုင်းတွင် အပြန်အလှန်ဆွေးနွေးမှု ၂ ခုကို ပေါင်းစပ်အပြန်အလှန်ဆွေးနွေးမှုပုံစံအဖြစ် ဆက်လက်ကျင်းပသွားမည်ဖြစ်ရာ၊ ဤအချက်သည် လူ့အခွင့်အရေးကို အကြောင်းပြု၍ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် နိုင်ငံရေးအရ ဖိအားပေးလိုသည့် ရည်ရွယ်ချက်ကို ထင်ရှားစွာ ဖော်ပြနေသည်။ 

ထို့ပြင် ဆုံးဖြတ်ချက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံက အသိအမှတ်ပြုထားခြင်းမရှိသည့် မဟာမင်းကြီးရုံးနှင့် IIMM ဆိုသည့် ယန္တရား၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို တိုးချဲ့ရန် တိုက်တွန်းထားသည့်ကိစ္စအပေါ်  စိုးရိမ်ကြောင်း မှတ်တမ်းတင်လိုသည်။ ကောင်စီတွင် မြန်မာနိုင်ငံအပေါ်ထားရှိသည့် ယန္တရား ၃ ခုဖြစ်သည့် IIMM ဆိုသည့် ယန္တရား၊ မြန်မာနိုင်ငံလူ့အခွင့်ရေးအခြေအနေဆိုင်ရာ အထူးအစီရင်ခံစာတင်သွင်းသူဆိုသူနှင့် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာမဟာမင်းကြီးတို့သည် နှစ်စဉ်အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၂၀ ကျော် ဖြုန်းတီးလျက်ရှိသည်။ ယင်းကဲ့သို့ ကုလသမဂ္ဂ၏ ဘဏ္ဍာရေးအကျပ်အတည်းနှင့် ကြုံတွေ့နေရသည့်ကာလတွင် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေးပုံမှန်သုံးသပ်မှုအစီအစဉ် (UPR) နှင့် စာချုပ်စာတမ်းများကဲ့သို့ အသိအမှတ်ပြုထားသည့် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာယန္တရားများအပေါ် များစွာထိခိုက်စေသည်။ ထို့ကြောင့် ကောင်စီအနေဖြင့် ၎င်း၏လုပ်ငန်းစွမ်းဆောင်ရည်မြှင့်တင်ရန် အမှန်အကန်ဆုံး ရွေးချယ်လုပ်ဆောင်ရမည့်အချက်မှာ နိုင်ငံရေးအရ ဖိအားပေးရန် ဘဏ္ဍာငွေများစွာ သုံးစွဲလျက်ရှိသည့် မြန်မာနိုင်ငံအပါအဝင် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအပေါ် ဦးတည်သည့် လုပ်ပိုင်ခွင့်များကို ရပ်တန့်ရမည်ဖြစ်သည်။

အထက်ဖော်ပြပါအကြောင်းအရင်းများအပြင် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအပေါ် ဦးတည်သော ဆုံးဖြတ်ချက်အဆိုများကို မြန်မာနိုင်ငံက အမြဲတစေ ကန့်ကွက်လာခဲ့သည့်အတိုင်း ဆုံးဖြတ်ချက်အဆိုအမှတ် A/HRC/59/L.21 (နှုတ်ဖြင့် ပြင်ဆင်ချက်) တစ်ခုလုံးအား ပယ်ချပြီး ယင်းဆုံးဖြတ်ချက်အဆိုအား အတည်ပြုချမှတ်ခဲ့ခြင်း၌ ပါဝင်ပတ်သက်မည်မဟုတ်ကြောင်း ဖော်ပြအပ်သည်။

မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ရုံး

ဂျီနီဗာမြို့

https://t.me/MyanmarNationalPost